Pozostawanie elastycznym, znajdowanie kreatywnych rozwiązań, przekonanie, że „wirtualne jest także duchowe”, to niektóre z wyzwań, przed jakimi prawdopodobnie będzie stać Kościół katolicki na całym świecie AD 2021.

Pozostaje nadal otwarte pytanie: co dalej z nabożeństwami, opieką duszpasterską, ofertami edukacyjnymi, lekcjami religii w szkołach, pierwszymi komuniami św., bierzmowaniami, ślubami a nawet kafejkami parafialnymi oraz wielu innymi inicjatywami? Z całą pewnością można przewidzieć, że kryzys spowodowany pandemią koronawirusa ograniczy życie Kościoła na co najmniej kolejne kilka miesięcy.
Biorąc pod uwagę trwającą pandemię koronawirusa kalendarz papieża Franciszka na nadchodzący rok wygląda dość jasno. Przede wszystkim Kościół będzie obchodził specjalny Rok poświęcony Rodzinie Amoris laetitia, który zostanie zainaugurowany podczas uroczystości św. Józefa 19 marca 2021 r., a zakończy się obchodami X Światowego Spotkania Rodzin, które odbędzie się w Rzymie, w czerwcu 2022 r.

Ponadto będzie obchodzony Rok św. Józefa. Został on ogłoszony 8 grudnia 2020 r. wraz z listem apostolskim „Patris corde” (Ojcowskim sercem) z okazji 150. rocznicy ogłoszenia św. Józefa patronem Kościoła powszechnego. Potrwa do 8 grudnia 2021 roku.

Tradycyjnie papież będzie przewodniczył uroczystościom związanym z najważniejszymi kościelnymi świętami, takimi jak Wielkanoc i Boże Narodzenie. Niewiadomą pozostaje, czy i na ile ich obchody zostaną ograniczone.

Jak na razie poza ogłoszoną przez Watykan wizytą papieża w Iraku w dniach 5-8 marca nic nie wiadomo o innych podróżach zagranicznych Franciszka. Sam papież niedawno potwierdził chęć odwiedzenia Sudanu Południowego i Libanu. Ich ewentualny program zostanie ogłoszony „w odpowiednim czasie”. O ile pozwoli na to sytuacja związana z pandemią, spodziewać się można nowej daty podróży na Maltę, która miała się odbyć 31 maja 2020 roku.

Można również sobie wyobrazić "krótką" wizytę Franciszka na 52. Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym w dniach 5-12 września w Budapeszcie. Wydarzenie pierwotnie zaplanowano na rok 2020. Z powodu koronawirusa został on przełożony na przyszły rok. W programie MKE oprócz wspólnych modlitw, warsztatów i czasu świadectw znajdą się też m.in. prelekcje i dyskusje poświęcone tematyce Eucharystii, a także festiwal rodzin.

Bardzo prawdopodobne jest pojawienie się papieża na zaplanowanym na jesień spotkaniu „Ekonomia Franciszka” w Asyżu we Włoszech. Spotkanie z młodymi działaczami ekonomicznymi z całego świata mogło w tym roku odbyć się tylko online. W 2021 roku ma się odbyć konferencja, w trakcie której, z udziałem papieża, mają być omówione sposoby budowania bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego porządku gospodarczego.

W 2021 roku będą trwały przygotowania do 37. Światowych Dni Młodzieży (ŚDM) w Lizbonie, które z powodu epidemii przeniesiono na sierpień 2023 roku Pierwotnie miały mieć miejsce w 2022 r. W uroczystość Chrystusa Króla w watykańskiej bazylice św. Piotra 22 listopada 2020 roku, młodzież z Ameryki Środkowej, gospodarz ŚDM w Panamie w 2019 roku przekazała krzyż Światowych Dni Młodzieży, dar papieża Jana Pawła II, który towarzyszy kolejnym edycjom tego międzynarodowego wydarzenia, organizatorom ŚDM w Lizbonie.

Na pewno więcej czasu będzie miał papież Franciszek, aby poświęcić się tym projektom, które piętrzą się na jego biurku. Przede wszystkim reformą Kurii Rzymskiej. Jak zapowiedział niedawno kard. Marcello Semeraro, przed Wielkanocą powinna być przyjęta nowa konstytucja apostolska regulująca funkcjonowanie Kurii Rzymskiej. Do połowy października był on sekretarzem Rady Kardynałów, która od 2013 r. wypracowuje tekst tego dokumentu. Jego prowizoryczny tytuł brzmi „Praedicate Evangelium”. Według prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych konstytucja jest gotowa „w 70 procentach”. Podkreśli ona „misyjny wymiar Kościoła, ze zwróceniem szczególnej uwagi na decentralizację". Według doniesień, niektóre zastrzeżenia i sugestie zmian ze strony szefów kurii nadal pozostają do rozpatrzenia. Dotychczas Kuria Rzymska funkcjonuje na postawie konstytucji apostolskiej „Pastor bonus”, wydanej w 1988 roku przez św. Jana Pawła II.

Bez wątpienia będzie dynamicznie przeprowadzana reforma watykańskich finansów. Jednym z jej elementów jest opublikowany 28 grudnia w Watykanie list apostolski Franciszka w formie motu proprio, który wyraża w normach prawnych ogłoszoną już wcześniej decyzję papieża o przeniesieniu funkcji gospodarczych i finansowych Sekretariatu Stanu do Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej (APSA). Zarządzanie nimi przez APSA będzie kontrolował Sekretariat ds. Gospodarki. Jak zaznaczono decyzja o opublikowaniu tego dokumentu została podjęta przed 1 stycznia, w celu wykonania budżetu na rok 2021. Na pewno uwaga mediów skupi się na tym, jak strażnicy watykańskiej kasy poradzą sobie z jego deficytem w nadchodzącym roku. Ze względu na wielomiesięczne zamknięcie Muzeów Watykańskich, które są głównym źródłem dochodów Państwa Watykańskiego, brakuje w niej, co najmniej, kilku milionów euro.

Jeśli Franciszek sprosta wszystkim tym wyzwaniom i pozostanie w dobrym zdrowiu, to 17 grudnia 2021 roku będziemy obchodzić jego 85. urodziny.

Krzysztof Tomasik (KAI) / Warszawa