Już 11 października pod hasłem „Totus Tuus” będziemy przeżywali jubileuszowy XX Dzień Papieski.

Będzie to także jubileusz dwudziestolecia działania Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, która wspiera zdolną i niezamożną młodzież z małych miejscowości.
Pielgrzymka św. Jana Pawła II do Polski

Idea utworzenia Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” zrodziła się po podróży apostolskiej św. Jana Pawła II do Polski w dniach 5-17 czerwca 1999 r. Pod czas tej najdłuższej pielgrzymki do ojczyzny, papież wielokrotnie nawiązywał do dziesięciolecia polskiej demokracji. Ukazywał zarówno pozytywne aspekty, jak i zagrożenia z tym związane.

Zdawał sobie sprawę z trudności czasu transformacji społecznej i gospodarczej po roku 1989. Przemianom towarzyszyło bardzo duże bezrobocie. W niektórych latach sięgało ono prawie 40 proc. Postęp cywilizacyjny i modernizacyjny rozkładał się nierównomiernie. Używano wtedy znamiennych określeń „Polska A” i „Polska B” a niektóre tereny określano nawet jako „Polska C”. Papież zwracał uwagę na potrzebę solidarności z potrzebującymi.

Ważne słowa padły 8 czerwca w Ełku: „«Krzyk biednych» całego świata podnosi się nieustannie z tej ziemi i dociera do Boga. [...] Wielu z nich próbuje nawet ukryć swoją ludzką biedę, ale trzeba umieć ich dostrzec”. Papież wśród tych grup widział także „dzieci osierocone albo opuszczone przez rodziców czy młodzież przeżywającą trudności i problemy swego wieku”.

Kolejnym ważnym aspektem nauczania Jana Pawła II, który kształtował koncepcję działania Fundacji, jest kultura, szczególnie w jej wymiarze masowym oraz nowe wówczas media. Wraz z pojawieniem się demokracji wyraźny stał się postulat „bycia sobą”, spontaniczności i luzu. Papież znając dominujące nurty kulturowe, zwrócił się w Sandomierzu do młodych: „Dziś cywilizacja śmierci proponuje wam między innymi tak zwaną «wolną miłość». [...] Nie lękajcie się żyć wbrew obiegowym opiniom i sprzecznym z Bożym prawem propozycjom. Odwaga wiary wiele kosztuje, ale wy nie możecie przegrać miłości! Nie dajcie się zniewolić!”

Postulaty głoszone przez papieża z wielką mocą stały się impulsem do wypracowania koncepcji programowej Fundacji. Obok działania nakierowanego na pomoc finansową młodzieży, stawało się jasne, że trzeba wpływać także na kulturę, przestrzeń publiczną, medialną oraz poprzez stałą formację docierać bezpośrednio do młodego pokolenia, budując w nim postawy ewangeliczne dające nadzieję na długofalowy, harmonijny i integralny rozwój.

Powstanie Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”

W budżecie Komitetu Sponsoringowego stworzonego przez Episkopat Polski w 1999 r. w celu sfinansowania siódmej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski pozostały niewykorzystane środki pieniężne w wysokości 700 tys. złotych. Sponsorzy przekazali je do dyspozycji Episkopatu.

W jego ramach rozpoczęła się dyskusja dotycząca sposobu wykorzystania pieniędzy. Zwyciężył pomysł stworzenia fundacji pod auspicjami Konferencji Episkopatu Polski, która zajmowałaby się promocją papieskiego nauczania w przestrzeni publicznej oraz realizacją zasad czynnego miłosierdzia, opcji na rzecz ubogich i solidarności z potrzebującymi, szczególnie poprzez program stypendialny skierowany do zdolnej, ale ubogiej młodzieży z małych miast i wsi.

Zwolennikami powołania ogólnopolskiej Fundacji byli m.in.: kard. Józef Glemp, bp Jan Chrapek, abp Tadeusz Gocłowski, nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk oraz ówczesny ekonom KEP ks. Jan Drob.

Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” została ustanowiona aktem notarialnym z dnia 10 maja 2000 roku. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 9 czerwca 2000 roku Fundacja uzyskała wpis do rejestru fundacji nr 6018. Adres: Skwer Ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego 6, 01-015 Warszawa. Od marca 2005 roku posiada status Organizacji Pożytku Publicznego.

Statut Fundacji został zatwierdzony podczas 302. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski (KEP), które odbyło się 25-26 listopada 1999 roku w Częstochowie.

Pracami Fundacji pokierował powołany przez Fundatora Zarząd w składzie: Piotr Gaweł - przewodniczący zarządu, ks. Jan Drob, Marcin Przeciszewski i Marek Zdrojewski.

Praca pierwszego Zarządu była nadzorowana przez Radę Fundacji, na której czele stał abp Tadeusz Gocłowski. Skład Rady i Zarządu zmieniał się kilkukrotnie. Od 2010 roku na czele Rady Fundacji stoi kard. Kazimierz Nycz. Przewodniczącymi Zarządu byli: Piotr Gaweł, Marek Zdrojewski, ks. Jan Drob, a obecnie ks. Dariusz Kowalczyk.

Dzień Papieski

Każdego roku, w niedzielę poprzedzającą rocznicę wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, w całej Polsce oraz środowiskach polonijnych obchodzony jest Dzień Papieski, podczas którego wierni łączą się w modlitwie z obecnym papieżem oraz zagłębiają się w nauczanie św. Jana Pawła II.

Polacy gromadzą się wtedy na liturgiach, nabożeństwach, czuwaniach modlitewnych, medytacjach oraz konferencjach poświęconych nauczaniu Ojca Świętego. Tydzień wcześniej we wszystkich parafiach odczytywany jest List Pasterski Konferencji Episkopatu Polski, przygotowujący do tego wydarzenia. Dzień Papieski w każdym roku ma swoje hasło, wskazujące na istotny obszar papieskiego nauczania. Hasło to stanowi osnowę wszystkich wydarzeń modlitewnych, liturgicznych i artystycznych. Obchodom Dnia Papieskiego towarzyszą konkursy, wystawy, sztuki teatralne, wieczory poetyckie, imprezy sportowe, kulturalne, artystyczne, w tym koncert galowy Dnia Papieskiego w Warszawie transmitowany przez TVP1.

Aspekt charytatywny tego Dnia to przykościelna i publiczna zbiórka pieniędzy na rzecz funduszu stypendialnego dla zdolnej młodzieży z niezamożnych rodzin. Szacuje się, że w ogólnopolskich zbiórkach uczestniczy ok. 50 tys. wolontariuszy. Podopieczni Fundacji są określani mianem „żywego pomnika” św. Jana Pawła II, a wspieranie ich to wyraz wdzięczności Polaków wobec swojego wielkiego rodaka.

Przygotowanie uroczystości to duże wyzwanie organizacyjne, w które angażują się tysiące wolontariuszy, m.in. harcerze, ministranci, aktorzy, dziennikarze, piosenkarze oraz sami stypendyści. Fundację wspiera w tym wyjątkowym przedsięwzięciu Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Dnia Papieskiego, w którego skład wchodzą przedstawiciele katolickich stowarzyszeń, fundacji i duszpasterstw z całego kraju. Patronami medialnymi Dnia Papieskiego są TVP S.A., Polskie Radio S.A., Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Tygodnik „Idziemy” oraz „Przewodnik Katolicki”.

Św. Jan Paweł II jednoczy i gromadzi Polaków na całym świecie. W organizację Dnia Papieskiego włączają się również rodacy mieszkający poza granicami Polski i wspierający Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, zarówno w wymiarze duchowym, jak i finansowym. Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Irlandii, Szwecji, Norwegii, Kanadzie, Argentynie, Australii czy Francji spotykają się na wspólnej modlitwie, organizują konferencje, wystawy i koncerty, aby razem pielęgnować pamięć o największym z Polaków.

Dotychczas Dzień Papieski obchodzony był 19 razy. Za każdym razem koncentrował się na wybranym fragmencie nauczania św. Jana Pawła II, co swoje odzwierciedlenie znajdowało w hasłach Dnia Papieskiego:

• 14 października 2001 – I Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Pontyfikat przełomów”

• 13 października 2002 – II Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Świadek nadziei”

• 12 października 2003 – III Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Apostoł jedności”

• 10 października 2004 – IV Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Pielgrzym pokoju”

• 16 października 2005 – V Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Orędownik prawdy”

• 15 października 2006 – VI Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Sługa Miłosierdzia”

• 14 października 2007 – VII Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Obrońca godności człowieka”

• 12 października 2008 – VIII Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Wychowawca młodych”

• 11 października 2009 – IX Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Papież wolności”

• 10 października 2010 – X Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Odwaga świętości”

• 9 października 2011 – XI Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Człowiek modlitwy”

• 14 października 2012 – XII Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Papież rodziny”

• 13 października 2013 – XIII Dzień Papieski – „Jan Paweł II – Papież dialogu”

• 12 października 2014 – XIV Dzień Papieski – „Świętymi bądźcie”

W tym roku jubileuszowy XX Dzień Papieski obchodzony jest 11 października pod hasłem „Totus Tuus”.

Nagrody TOTUS TUUS

Osoby i instytucje, które w szczególny sposób przyczyniają się do promocji nauczania św. Jana Pawła II lub poprzez swoje działania realizują wezwanie Papieża Polaka do obrony godności człowieka, mają szansę zdobyć najważniejszą nagrodę Kościoła katolickiego w Polsce – Nagrodę TOTUS TUUS.

Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” przyznaje nagrody TOTUS TUUS od 2000 r. Uroczysta gala od początku istnienia nagrody odbywa się na Zamku Królewskim i jest transmitowana przez TVP2.

Zdobywcami tzw. katolickich nobli są ludzie, którzy oddali się służbie dobru, pięknu i prawdzie, wyciągający pomocną dłoń osobom odsuniętym na margines społeczny czy też dzielący się ze swoimi czytelnikami, słuchaczami lub widzami słowami św. Jana Pawła II. Inni zaś pielęgnują i promują wartości chrześcijańskie, rdzeń naszej kultury i tożsamości narodowej. Niewiele nagród łączy w sobie tyle pracy, doświadczeń i wyrzeczeń poniesionych w imię miłości Boga i bliźniego – dlatego też, tworząc statuetkę Nagrody TOTUS TUUS, prof. Wincenty Kućma nadał jej postać anioła.

Motywem poszukiwań wyróżnionych i laureatów jest realizowanie przez nich nauczania Kościoła katolickiego, inspirowane myślą św. Jana Pawła II. Sama nazwa nagrody, jak i obszary zainteresowań kapituł oraz ich skład osobowy ewoluowały w czasie.

Dzisiaj nagrody TOTUS TUUS są przyznawane w czterech kategoriach: Promocja godności człowieka, Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej, Propagowanie nauczania świętego Jana Pawła II, TOTUS TUUS medialny im. bp. Jana Chrapka. Rada Fundacji może także przyznać nagrodę „TOTUS TUUS Specjalny” za wybitne osiągnięcia wykraczające poza obszar merytoryczny jednej kapituły. Z nagrodą wiąże się gratyfikacja finansowa, obecnie w wysokości 25 tys. zł.

Nagrody wręczane są na Zamku Królewskim w Warszawie w wieczór poprzedzający Dzień Papieski. Galę transmitowaną przez Program 2. Telewizji Polskiej uświetniają występy znanych artystów.

W gronie laureatów w ciągu ostatnich 19 lat znaleźli się m.in. ks. prof. Michał Heller, śp. Ryszard Peryt, o. prof. Jarosław Kupczak, Ernest Bryll, Wojciech Kilar, śp. o. Jan Góra i s. Małgorzata Chmielewska.

Program stypendialny

Jednym z najważniejszych działań Fundacji jest prowadzony od samego początku jej istnienia program stypendialny. Stypendia przyznawane są zdolnej młodzieży pochodzącej z niezamożnych rodzin z małych miast i terenów wiejskich w oparciu o zatwierdzony przez Zarząd "Regulamin przyznawania stypendiów edukacyjnych Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia".

Fundacja rozpoczynała swoją działalność, przyznając stypendia 500 osobom. Dzięki hojności Polaków program stypendialny rozszerzył się na kolejne diecezje i dzisiaj obejmuje teren całej Polski. Liczba przyznanych stypendiów systematycznie wzrasta.

Fundacja postawiła sobie za cel wspieranie młodych ludzi przez wszystkie etapy ich edukacji: od 7 klasy szkoły podstawowej po studia wyższe. Dziś, po dwudziestu latach działalności, Fundacja pod swoimi skrzydłami ma 2000 stypendystów uczących się w szkołach podstawowych, liceach lub studiujących na uczelniach wyższych w całym kraju.

Pieniądze na stypendia pochodzą w głównej mierze z ogólnopolskiej zbiórki przeprowadzanej podczas Dni Papieskich, wpłat z tytułu 1% podatku dochodowego oraz prywatnych i instytucjonalnych Darczyńców.

Obozy wakacyjne

Pomysł wakacyjnego spotkania wszystkich stypendystów zrodził się w 2001 roku. Wówczas stypendium otrzymywało 500 osób z 5 diecezji objętych największym bezrobociem. Pierwszych pięć obozów w tym roku opartych było na wymianie młodzieży pomiędzy diecezjami uczestniczącymi w programie. Większość z uczestników nigdy wcześniej nie wyjeżdżała na wakacje. Z czasem integratorami stypendystów w ramach diecezji stały się spotkania organizowane przez koordynatorów. Na obozach w 2002 roku na obozach w Kielcach, Kołobrzegu i Toruniu zebrały już się osoby z różnych stron Polski.

W 2003 r. zdecydowano o zorganizowaniu jednego dużego obozu dla wszystkich stypendystów. 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II stało się okazją do odwiedzenia rodzinnych stron Ojca Świętego. 1000-osobowa grupa młodzieży przebywała w Krakowie od 13 do 25 sierpnia. Podczas obozu pod hasłem „Uczyńmy człowieka” zapoczątkowano wiele kontynuowanych do dziś tradycji. Były to m.in. charakterystyczne żółte koszulki uczestników, obozowy przewodnik „Codziennik/Niecodziennik” i gazetka wydawana przez biuro prasowe, które tworzyli laureaci Konkursu Akademickiego im. bp. Jana Chrapka.

W kolejnych latach podopieczni Fundacji odwiedzili Warszawę, Trójmiasto, Poznań, Wrocław, dziesięć miast Górnego Śląska i Zagłębia, Łódź, Częstochowę, Bydgoszcz, Lublin, Olsztyn, Szczecin, Rzeszów, Białystok, Kielce oraz Toruń. Obozy przypadały w czasie związanym z ważnymi dla danego miejsca rocznicami. Pochodzący z małych miejscowości stypendyści mogą oswoić się z dużym miastem i panującym w nim rytmem życia, odkryć jego historię, kulturę i poznać jego ofertę akademicką. Ma to ich zachęcić do podejmowania studiów na najlepszych uczelniach w kraju. Nieodłącznym elementem każdego obozu jest bogaty program duchowy, odzwierciedlony w jego haśle.

Wzrost liczby stypendystów i ich dorastanie spowodowały, że od 2007 r. w dużych letnich obozach biorą udział jedynie gimnazjaliści i licealiści. Studenci i maturzyści spotykają się na mniejszych, specjalnie dla nich organizowanych wyjazdach. Jednocześnie wielu studentów pomaga w przygotowaniu obozu dla młodszych kolegów i uczestniczy w nim jako wychowawcy.

W 2008 roku zrodził się pomysł, aby tuż przed rozpoczęciem roku akademickiego zorganizować specjalny obóz dla absolwentów szkół średnich. Na tygodniowym wyjeździe nowi studenci, podzieleni na grupy według wspólnot akademickich, do których od października będą należeć, mają szansę poznać informacje na temat swojej uczelni czy samego miasta, a także poprzez wspólną modlitwę, pogłębianie nauczania Papieża i wypoczynek zintegrować się z innymi członkami przyszłej wspólnoty.

W 10. rocznicę istnienia Fundacji, w 2010 roku, odbyła się czterodniowa pielgrzymka wszystkich stypendystów do Matki Bożej Częstochowskiej, gdzie u szczytu Jasnej Góry stypendyści dokonali aktu zawierzenia Fundacji jej opiece. Podczas innych obozów, np. w Olsztynie, odbyła się pielgrzymka do Matki Bożej Gietrzwałdzkiej, a w Lublinie stypendyści przygotowali na Majdanku nabożeństwo międzyreligijne transmitowane przez TVP Info oraz TVP Polonia.

Wyjątkiem od „obozowej reguły” stał się też 2016 rok. Wtedy, w związku z obchodzonymi w Krakowie Światowymi Dniami Młodzieży i wizytą papieża Franciszka, stypendyści wzięli udział w tym ważnym dla Kościoła wydarzeniu, wspierając organizatorów jako wolontariusze. W roku 2020 z powodu pandemii koronawirusa obozy przybrały formę e-obozów, a stypendyści uczestniczyli w nich za pośrednictwem Internetu.

Pobyt nawet ok. 1000 osób w jednym mieście jest co roku wielkim wyzwaniem organizacyjnym i logistycznym. Nieocenione jest wsparcie ze strony władz miejskich i diecezji, lokalnych instytucji, a także setek wolontariuszy, pełniących role kierowników ośrodków, wychowawców, duszpasterzy czy służby medycznej. Stypendyści odwdzięczają się tym, co mają najlepszego: aktywnością, współdziałaniem w grupie, zdyscyplinowaniem, talentami i zapałem twórczym. Obozy Fundacji są dla miast świetną okazją do promowania się jako przestrzeń przyjazna młodym ludziom.

Jak pomóc Fundacji?

„Dzieło Nowego Tysiąclecia” można wspierać przez cały rok – wysyłając SMS o treści STYPENDIA na numer 74 265 (4,92 z VAT) lub przelewając dowolną kwotę na numer rachunku 75 1240 2034 1111 0000 0306 8582.

Paweł Żulewski / Warszawa

Program centralnych uroczystości i rozmowa ze stypendystą z Kartuz