18 marca 2022 r. w sali mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Gdańsku odbyła się uroczystość wręczenia dorocznych Skier Ormuzdowych – nagród niezwykle cenionych w społeczności ludzi działających na rzecz promowania małych ojczyzn.

Nagrody są przyznawane od 1985 r. z inicjatywy ówczesnego redaktora naczelnego miesięcznika „Pomerania” Wojciecha Kiedrowskiego, który tak uzasadniał jej ideę: „Zespół i kolegium redakcji „Pomeranii” chce wyróżniać osoby dotąd niewyróżniane, dokonujące czegoś ważnego, niekiedy tylko dla najbliższego otoczenia, lecz w swoich poczynaniach przezwyciężające zastane środowiskowe warunki, przezwyciężające często samych siebie”.

Nazwa nagrody pochodzi z kaszubskiej epopei Aleksandra Majkowskiego „Życie i przygody Remusa”. Ormuzd walczący ze Smętkiem jest w tej powieści symbolem walki z pruskim zaborcą, czy szerzej walki dobrych sił działających na rzecz Kaszub.

Galeria zdjęć

Nagrody za rok 2021 r. otrzymali:

Regina Białk – twórczyni ludowa, której specjalnością  jest wyplatanie koszy, koszyczków i plecionkarskich arcydzieł; uprawia także malarstwo na szkle.

Karola Bober – znawczyni wypieków chlebów kaszubskich, według receptur  z XIX i pocz. XX w., a także  wypieku pierników; prowadzi Fundację „Ocalić od Zapomnienia”, w ramach której prowadzi z dziećmi i młodzieżą  warsztaty wypieku chlebów, ciast związanych z Bożym Narodzeniem i Wielkanocą.

Zyta Górna – prezes Fundacji „Izba Regionalna 2021” w Zgorzałem, założycielka i była prezes Stowarzyszenia Kobiet Zgorzałego; prowadząc działalność agroturystyczną, promuje tradycje kulinarne regionu kartuskiego. Jej wytwory wpisane zostały na listę produktów tradycyjnych województwa pomorskiego (konfitura z truskawki kaszubskiej, sok z truskawki kaszubskiej i nalewka z truskawki kaszubskiej).

Adam Hebel – prezenter radiowy i telewizyjny, reporter, dziennikarz, felietonista i publicysta, satyryk oraz kabareciarz, aktor teatralny, reżyser, literat, animator kultury, a także propagator lokalnych dyscyplin sportowych.

Irena Peplińska – regionalistka, której główną działalnością są kultura materialna – haft kaszubski, oraz kultura niematerialna Krëbanów, czyli muzyka, pieśni i teatr. Od 1978 roku jest członkiem kaszubskiego zespołu ,,Zaboracy”. Muzykuje, śpiewa, tańczy oraz zna i prezentuje bardzo dużo kaszubskich gawęd.

Małgorzata Połomska – regionalistka z Kociewia. Od 2005 r. jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 7 w Świeciu. Od tego też roku prowadzi w tej placówce oświatowej niezwykle popularny na południowym Kociewiu zespół regionalny „Świeckie Gzuby”. Kierowany przez Małgorzatę Połomską jest stale obecny w życiu południowego Kociewia. Laureatka współpracuje z lokalnymi organizacjami i stowarzyszeniami na rzecz promocji regionu.

Akwarium Gdyńskie – za zaangażowanie w promocję kultury kaszubskiej, a przede wszystkim za organizowanie od kilkunastu lat kaszubskojęzycznych lekcji przyrodniczo-językowych dla uczniów z całych Kaszub w ramach projektu „Kaszëbë na wale” (Kaszubi na fali).

W trakcie uroczystości wręczone zostało także Stypendium im. Izabelli Trojanowskiej. Tegorocznym laureatem został Piotr Pastalenc.

W części artystycznej wystąpiły dwa zespoły folklorystyczne: kaszubski „Zaboracy” oraz kociewski „Świeckie Gzuby”.

 Wręczono Skry Ormuzdowe za 2021 rok - rozmowa ze S. Lewandowskim:

 

Poniżej laudacja wygłoszona przez członka kolegium redakcyjnego „Pomeranii” Bogdan Wiśniewskiego na  cześć Małgorzaty Połomskiej – Skry Ormuzdowej AD 2021 z Kociewia.

Małgorzata Połomska jest absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Pracę magisterską dotycząca gwary kociewskiej pisała pod kierunkiem  prof. Edwarda Brezy, zajęcia z dialektologii miała z prof. Maria Pająkowską-Kensik. Jeżeli miało się takich  mentorów, to tym pewniej można było pójść steczką regionalizmu.

Od 2005 r. jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 7 w Świeciu. Od tego też roku prowadzi w tej placówce oświatowej niezwykle popularny na południowym Kociewiu zespół regionalny „Świeckie Gzuby”. Do idei promowania Kociewia zjednała sobie nie tylko dyrektora szkoły, ale także innych nauczycieli, którzy intensywnie współpracują z nią  przy prowadzeniu zespołu. Jest osobą niezwykle skromną, ale posiada dar zjednywania ludzi do realizacji zadań promujących dziedzictwo Kociewia i kociewską tożsamość.

„Kociewskie Gzuby” po raz pierwszy wystąpiły podczas III Kongresu Kociewskiego  w 2005 r. Od tego czasu systematycznie rozwijają swój repertuar, włączając oryginalne teksty w gwarze kociewskiej, m.in.  Władysława Kirsteina, Bernarda Janowicza, Andrzeja Grzyba, Anny Juraszewskiej, Barbary Pawłowskiej  oraz Antoniego Górskiego. Teksty pisze także Małgorzata Połomska, która jest autorką  oryginalnych scenariuszy, ukazujących scenki obyczajowe z życia Kociewiaków.

Zespół jest stale obecny w życiu południowego Kociewia. Występuje w czasie różnych uroczystości, m.in. Festiwalu Smaków w Grucznie, Jarmarku Kociewskiego w Świeciu, Kujawsko-Pomorskich Dożynek Wojewódzkich, Dni Bałabuna (Kociewskie Święto Ziemniaka). Reprezentuje region w Dniu Kociewskim na Jarmarku Dominikańskim w Gdańsku. Uczestniczy w konkursach, m.in. Festiwalu Twórczości Kociewskiej im. Romana Landowskiego w Tczewie, Festiwalu Zespołów Folklorystycznych w Piasecznie,  zdobywając wiele nagród i wyróżnień. 

Małgorzata Połomska realizuje program innowacji w edukacji regionalnej  ”Ta ziemia od innych droższa. Kociewie – moja mała ojczyzna”. Organizuje różne formy promocji kultury i dziedzictwa Kociewia: cykliczne Dni Regionalne, lekcje otwarte, plenerowe warsztaty rodzinne, prezentacje pomocy dydaktycznych, spotkania ze znanymi regionalistami i twórcami kultury.

Ks. Janusz St. Pasierb – poeta, eseista i nadzwyczajny promotor Pomorza – pisał o galilejskiej urodzie Kociewia i Kaszub. Małgorzata Połomska należy do grona tych osób, które tę urodę promują. A niezwykle istotne jest to, że włącza w swoją działalność młodych ludzi, przekazując im swoją pasję i umiłowanie tego, co kształtuje tożsamość. Pewno jest świadoma i tego, żeby – jak pisał Pasierb – „zbliżać to, co nasze i małe ku temu, co wielkie, nie pozwalając temu, co małe, bezkształtnie się rozpłynąć”.

(Fot. nadesłane, S. Lewandowski)