Historia Kartuz jako osady liczy już ponad 630 lat. Ale dzieje Kartuz - miasta - zamykają się w 100 latach. Rok 1923 jest rokiem jubileuszu 100-lecia nadania praw miejskich. 

Kartuzy zostały ogłoszone miastem 29 marca 1923 roku. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zaliczenia gminy wiejskiej Kartuzy w poczet polskich miast podpisał gen. Władysław Sikorski, minister spraw wewnętrznych II Rzeczpospolitej Polskiej. Weszło w życiu wraz z ogłoszeniem w Dzienniku Ustaw RP, dokładnie 14 kwietnia 1923 roku.

100-lecie nadania praw miejskich Kartuzom - rozmowa B. Kąkol o historii: